Το στοίχημα των 8 δισ.$ ,η «πτώχευση» της Ελλάδας και η ασφυξία των τραπεζών

Από μια κλωστή κρέμεται πλέον η ελληνική οικονομία καθώς φουντώνει ο διεθνής πόλεμος με στόχο την διάλυση της ευρωζώνης. Οι συνολικές δανειακές ανάγκες του ελληνικού δημοσίου για φέτος, ύψους 55 δις. €, αν καλυφθούν, με τα τρέχοντα επιτόκια δανεισμού είναι μαθηματικώς βέβαιον ότι θα οδηγήσουν την χωρά σε πτώχευση αργά η γρήγορα. Ταυτόχρονα οι πληροφορίες και τα δημοσιεύματα ότι μεγάλες διεθνείς τράπεζες όπως Deutsche Bank και Unicredit Group δεν δέχονται ως εγγύηση ελληνικά ομόλογα και αρνούνται να δανείσουν στην repo αγορά ελληνικές τράπεζες, αν και δεν έχουν επιβεβαιωθεί, έφεραν συνέβαλαν στο κραχ των τραπεζικών μετοχών.

Είναι σαφές ότι οι κινήσεις των ισχυρών ξένων χαρτοφυλακίων εξακολουθούν να προεξοφλούν άσχημα πράγματα για την ελληνική οικονομία, το χρηματιστήριο αλλά και την κερδοφορία των εταιρειών, οι οποίες νομοτελειακά θα κληθούν να δραστηριοποιηθούν σε περιβάλλον ύφεσης και μειωμένης κατανάλωσης.


Το στοιχημα

Με 8 δισ. δολάρια ποντάρουν στην πτώση του ευρώ traders και hedge funds, καθώς οι short θέσεις στο κοινό νόμισμα είναι αυτή τη στιγμή οι υψηλότερες που έχουν καταγραφεί από τη δημιουργία της Ευρωζώνης.

Τα στοιχεία του Chicago Mercantile Exchange δείχνουν περισσότερα από 40.000 συμβόλαια που ποντάρουν στην πτώση του ευρώ. Πρόκειται για ανοικτές θέσεις συνολικής αξίας 7,6 δισ. δολαρίων, οι οποίες δείχνουν ότι οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης χάνουν την εμπιστοσύνη των αγορών, παρά τις προσπάθειές τους για το αντίθετο.

Την ώρα που η ελληνική κρίση χρέους μεταδίδεται στους επόμενους αδύναμους κρίκους της Ευρωζώνης, την Ισπανία και την Πορτογαλία, το οικονομικό επιτελείο της τελευταίας ξεκινά έναν πολύτιμο γύρο επαφών με ξένους επενδυτές.

Η Ισπανίδα υπουργός Οικονομικών Elena Salgado και ο αναπληρωτής José Manuel Campa, βρίσκονται στο Λονδίνο, προκειμένου να συναντήσουν διαχειριστές κεφαλαίων που επενδύουν στα ομόλογα. Όμως, το πρόγραμμα δανεισμού της Ισπανίας για το 2010, που αγγίζει τα 76,8 δισ. ευρώ, ανησυχεί τις αγορές, έστω και εάν είναι αρκετά μικρότερο από τα 116,7 δισ. ευρώ που δανείστηκε η χώρα πέρυσι.



Θεωρίες συνομωσίας

«Γιατί η Ελλάδα και γιατί τώρα;», αναρωτιέται ο Charles Wyplosz καθηγητής οικονομικών στο Graduate Institute της Γενεύης, σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στους Financial Times.

Η δημοσιονομική απειθαρχία της Ελλάδας δεν είναι κάτι νέο, ενώ την ίδια στιγμή, το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας είναι χαμηλότερο από εκείνα της Βρετανίας ή των ΗΠΑ. Ούτε και τα επίπεδα του χρέους είναι ιδιαίτερα ασυνήθιστα με τα σημερινά δεδομένα (η Ιαπωνία έχει διπλάσιο χρέος, ενώ και η Ιταλία έχει υψηλότερο).

Οπότε, ο Wyplosz καταλήγει στη δικιά του θεωρία συνομωσίας για τα όσα συμβαίνουν τους τελευταίους μήνες. Όπως εξηγεί, τα ελληνικά κρατικά ομόλογα προσφέρουν καλές αποδόσεις, περίπου 3 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερες από τα γερμανικά ομόλογα. Η διαφορά αυτή είναι κατά κύριο λόγο το risk premium, δηλαδή η εκτίμηση της αγοράς σχετικά με τον κίνδυνο χρεοκοπίας της Ελλάδας.

«Η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει απολύτως καμία πρόθεση να χρεοκοπήσει και κανέναν λόγο να το κάνει, αφού η κατάστασή της δεν είναι χειρότερη από αυτήν που επικρατεί σε πολλές άλλες χώρες. Εντούτοις, ενδέχεται να αναγκαστεί να το κάνει εάν οι αγορές αρνηθούν να παράσχουν χρηματοδότηση. Το πρώτο βήμα στη θεωρία μου είναι το μη αμφισβητούμενο συμπέρασμα ότι ο μόνος λόγος για τον οποίο η Ελλάδα θα μπορούσε να χρεοκοπήσει, είναι οι πιέσεις των αγορών», καταλήγει ο καθηγητής.

Αυτό που τον προβληματίζει είναι η επιμονή των εμπλεκόμενων στις αγορές στην εκτίμηση ότι οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης θα διασώσουν την Ελλάδα. «Επαναλαμβάνει αυτό που είπαν οι τραπεζίτες όταν η διατραπεζική αγορά πάγωσε, τον Αύγουστο του 2007: η κρίση θα τελειώσει μόνο όταν οι τράπεζες διασωθούν», εξηγεί ο Wyplosz. Τώρα που ακούμε το ίδιο για τις κυβερνήσεις, «οι φορολογούμενοι καλούνται, και πάλι, να μετατρέψουν μία πολύ κερδοφόρα ριψοκίνδυνη δραστηριότητα σε μία ασφαλή», επισημαίνει.

«Γιατί να πέσουν οι κυβερνήσεις σε αυτήν την παγίδα;» αναρωτιέται ο Wyplosz. Πέραν της θεωρίας της μετάδοσης της κρίσης από την Ελλάδα στους υπόλοιπους αδύναμους κρίκους, ο ακαδημαϊκός επισημαίνει και αυτό που χαρακτηρίζει ως το δεύτερο βήμα της θεωρίας συνομωσίας του: Ότι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες έχουν σημαντική έκθεση στα ελληνικά ομόλογα. «Η Γαλλία και η Γερμανία μπορούν να επιτρέψουν στην Ελλάδα να χρεοκοπήσει, αλλά όχι σε κάποιες μεγάλες, συστημικά σημαντικές ευρωπαϊκές τράπεζες», τονίζει.

Ο καθηγητής επισημαίνει ότι ο ηθικός κίνδυνος είναι ανάλογος με τη διάσωση της Goldman Sachs και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κινδυνεύουν να βρεθούν στη θέση του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, όταν διέσωζε την AIG. Σήμερα, το τότε οικονομικό επιτελείο κατηγορείται ότι υπήρξε υπερβολικά γενναιόδωρο (με τα χρήματα των φορολογούμενων, βέβαια), αλλά η δικαιολογία του είναι ότι είχε πολύ λίγο χρόνο για να σκεφτεί, την ώρα που το χρηματοοικονομικό σύστημα βρισκόταν στο χείλος της αβύσσου.

«Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είχαν πολύ χρόνο για να σκεφτούν ακριβώς το ίδιο ζήτημα. Εάν διασώσουν την Ελλάδα, μία μέρα θα επικριθούν και αυτοί, και δεν θα έχουν καμία καλή απάντηση», καταλήγει.