Ελεύθεροι έπειτα από 2.550 χρόνια

Με ελάχιστα τραύματα στο πρόσωπο, στον κορμό και στα πόδια και νωπές ακόμη τις χαρακιές που άφησε πάνω τους το άροτρο του γεωργού στο χωράφι του οποίου κείτονταν επί αιώνες, οι δίδυμοι κούροι που γλίτωσαν από τα χέρια των αρχαιοκαπήλων παρουσιάστηκαν χθες επίσημα ύστερα από 2.550 χρόνια.

Στο παρά πέντε και προτού πάρουν παρανόμως φύλλο πορείας για το εξωτερικό, γεμίζοντας τους τραπεζικούς λογαριασμούς των αρχαιοκαπήλων με 10 εκατ. ευρώ, τα δύο σπάνια αριστουργήματα αρχαϊκής γλυπτικής βρίσκονται ασφαλή στα εργαστήρια συντήρησης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες του υπουργείου Πολιτισμού με το Τμήμα Δίωξης Αρχαιοκαπηλίας και τη Διεύθυνση Ασφαλείας Αττικής.

«Η αρχαιοκαπηλία είναι ένα έγκλημα που δεν περνάει στη χώρα μας και αυτό είναι το μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε» δήλωσε ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλος Γερουλάνος στη χθεσινή επίσημη παρουσίαση των κούρων.

Τόνισε δε πως «η αρχαιοκαπηλία έχει πάρει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις από εκείνες που θα θέλαμε» και πως «για την αντιμετώπισή της χρειάζεται πολλή δουλειά».

«Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον που παρουσιάζουν οι δύο κούροι είναι πως έχουν κάτι μοναδικό: είναι ολόιδιοι, σαν ο καλλιτέχνης να έφτιαξε μία μορφή την οποία εν συνεχεία αντέγραψε» λέει ο διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Νίκος Καλτσάς. «Η μοναδική διαφορά τους είναι στο ύψος. Ο ένας είναι 1,82 μ. και ο άλλος 1,78 μ., ενώ ελάχιστα διαφέρουν και στα μαλλιά. Ο ένας έχει λίγο πιο πυκνούς βοστρύχους από τον δεύτερο». Η ομοιότητα μάλιστα τους... κυνηγά ακόμη και στα «τραύματα», με αποτέλεσμα και από τους δύο κούρους να λείπει το δεξί πόδι, ενώ το πιο γνωστό ανάλογο παράδειγμα δίδυμων κούρων είναι των αδελφών Κλεόβιδος και Βίτωνος στους Δελφούς.

Το «αίνιγμα»
Γιατί όμως ο αρχαίος γλύπτης να έφτιαξε δύο ολόιδια αγάλματα; «Ισως να ήθελε να φτιάξει ένα σύνταγμα, μια ομάδα γλυπτών» εκτιμά ο κ. Καλτσάς. Αν ισχύει αυτή η πιθανότητα, τότε δεν αποκλείεται τα δύο εντυπωσιακά γλυπτά από χονδρόκοκκο νησιωτικό μάρμαρο να προέρχονται από κάποιο ιερό της αρχαίας Τενέας- τα ίχνη της δεν έχουν εντοπιστεί, εικάζεται όμως πως βρίσκονται κοντά στο Χιλιομόδι - και όχι από νεκροταφείο. Χρονολογούνται δε περί το 550 με 520 π.Χ., στην ώριμη φάση της αρχαϊκής εποχής.

Την ίδια εποχή δηλαδή με τον περίφημο Κούρο της Τενέας που βρέθηκε το 1846 στην ίδια περιοχή και εκτίθεται από το 1854 στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου.

Αγνωστο παραμένει ωστόσο πότε βρέθηκαν τα δύο γλυπτά. Η γενική γραμματέας του ΥΠΠΟΤ Λίνα Μενδώνη λέει πως «υπάρχουν αντικείμενα που βγαίνουν κάθε 15 χρόνια και άλλα που βγαίνουν κάθε 30 χρόνια. Οι κούροι δεν αποκλείεται να βρέθηκαν από τους αρχαιοκαπήλους ακόμη και πριν από 15 χρόνια», καθώς τα άλατα που έχουν συσσωρευθεί στις «πληγές» τους μαρτυρούν πως δεν είναι πρόσφατες.

Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ βρέθηκε στα ίχνη των αρχαιοκαπήλων πριν από περίπου έναν μήνα όταν άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες για πώληση δύο πολύ σημαντικών αγαλμάτων. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, παράγοντες του υπουργείου Πολιτισμού ήταν αυτοί που επικοινώνησαν με τη Δίωξη Αρχαιοκαπηλίας της Ασφάλειας αποκαλύπτοντας τις σχετικές πληροφορίες.

Από την παρακολούθηση των αστυνομικών προέκυψε η εμπλοκή του 65χρονου Κ. Α., ελεύθερου επαγγελματία που δραστηριοποιείται στην περιοχή της Κορίνθου. Ο 65χρονος πρώην αντιδήμαρχος του Δήμου Νεμέας και στέλεχος της Νομαρχιακής Επιτροπής της Ν.Δ., ο οποίος αναζητείται από τις αρχές, είχε απασχολήσει αρκετές φορές στο παρελθόν τις αρχές για παρόμοιες υποθέσεις. Ποτέ όμως δεν προέκυψε κάτι εις βάρος του. «Γνωρίζαμε ότι η παρουσία του και κάποιες επαφές του με γνωστούς συλλέκτες στο εξωτερικό μόνο αθώα δεν ήταν» λέει στα «ΝΕΑ» ανώτερος αξιωματικός της Ασφάλειας Αττικής. Η Αστυνομία εξετάζει και πιθανή εμπλοκή συγγενικού προσώπου του καταζητούμενου η οποία, σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, εργάζεται ως συμβασιούχος στη ΛΖ΄ Εφορεία Αρχαιοτήτων στην Κόρινθο.

Κάποιες επισκέψεις ανθρώπων - που συνήθως εκπροσωπούν μουσεία ή γνωστούς συλλέκτες- στο χωριό Κλένια της Κορινθίας προκάλεσαν ακόμη περισσότερο την προσοχή της Αστυνομίας.

Η παρακολούθηση των τριών υπόπτων άρχισε και η επιχείρηση ολοκληρώθηκε την περασμένη Παρασκευή όταν αστυνομικοί έκλεισαν ραντεβού με τους υποψήφιους πωλητές κοντά στο χωριό Κλένια. Η τιμή και για τα δύο γλυπτά είχε κλείσει στα 10 εκατ. ευρώ. Δύο εκ των αρχαιοκαπήλων- ηλικίας 42 και 48 ετών, αγρότες- συνελήφθησαν ύστερα από ανθρωποκυνηγητό ενώ ο τρίτος, 65 ετών, ελεύθερος επαγγελματίας, διαφεύγει τη σύλληψη και καταζητείται.

Οι καταθέσεις
Ο 42χρονος αγρότης κατέθεσε στην Αστυνομία πως βρήκε τους κούρους τυχαία στο χωράφι του πριν από περίπου έναν χρόνο, όταν έσκαβε με το άροτρό του. Οπως κατέθεσε, μετέφερε τα δύο αγάλματα σε αποθήκη που έχει στην περιοχή και στη συνέχεια αναζήτησε αγοραστή με τη βοήθεια του 48χρονου φίλου του, επίσης αγρότη.

Κατά τη συνάντηση αρχαιοκαπήλων και «αγοραστών» οι αστυνομικοί επιχείρησαν να τους συλλάβουν, αλλά τελικά και οι τρεις αρχικά κατάφεραν να ξεφύγουν εκμεταλλευόμενοι το σκοτάδι. Τα αγάλματα βρέθηκαν το ένα στο αυτοκίνητο του ενός αρχαιοκάπηλου και το άλλο σε αποθήκη του ίδιου, στο χωριό. Λίγο αργότερα οι αστυνομικοί συνέλαβαν τον ένα αγρότη, ενώ το πρωί του Σαββάτου στο Αστυνομικό Τμήμα Αργους παραδόθηκε ο δεύτερος. Στις καταθέσεις τους παραδέχτηκαν τη συμμετοχή και του 65χρονου στο κύκλωμα. Οπως μάλιστα αποκάλυψαν είχαν συμφωνήσει να δώσουν το αγροτικό αυτοκίνητο του 48χρονου στον 65χρονο για να μεταφέρει τα δύο αγάλματα σε άλλη περιοχή και από εκεί στο εξωτερικό.

Ο λόγος που δέχτηκαν να δώσουν το ραντεβού με τους αστυνομικούς «αγοραστές» ήταν πως το ξένο μουσείο προσέφερε λιγότερα από τα 10 εκατ. που ζητούσαν.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Στέλιος Βραδέλης απο τα ΝΕΑ